PRAKTIJKVERHAAL
Huisarts Martine Kelder vertelt hoe het werken met Positieve Gezondheid haar manier van denken én haar spreekuur veranderde.
Hoe het begon
“Vier jaar geleden raakte ik geïnspireerd door een lezing van Machteld Huber over Positieve Gezondheid tijdens de Netwerkbijeenkomst Eerste lijn Haarlemmermeer 2021. Het was echt een omslagpunt voor mij. Ik dacht meteen: dit is waar ik in mijn praktijk op vastloop en dit is hoe je ermee om kunt gaan. En dit is ook precies wat ik in mijn opleiding heb gemist.
Een tijdsinvestering die ik iedereen aanraad
Ik ben van nature leergierig, dus ik wilde er meer over weten. Ik heb eerst het boek van Machteld Huber gelezen, daarna nog een ander boek over oplossingsgerichte vragen. Uiteindelijk heb ik een driedaagse cursus gevolgd. Die opleiding was echt een eye-opener.
Voor die tijd begreep ik het concept wel, het spinnenweb en de theorie erachter, maar ik wist niet hoe je het toepast in je spreekuur. Hoe maak je het concreet? Dat heb ik daar echt geleerd. De cursus heeft me veel gebracht. Het was een tijdsinvestering, maar ik raad het iedereen aan. Het heeft mijn werk leuker gemaakt. De gesprekken met patiënten zijn zinvoller, ik voel me effectiever én het kost me uiteindelijk minder tijd. Het is een fantastische tool om praktisch toe te passen.
Anders omgaan met tijd
Als de klacht het toelaat, laat ik patiënten vaker zelf kiezen wanneer ze willen terugkomen. En dat levert verrassende inzichten op. Waar ik misschien een vervolgafspraak over twee weken zou voorstellen, zeggen patiënten bijvoorbeeld: ‘Doe maar over zes weken’ of zelfs: ‘Ik hoef niet terug, dit gesprek was genoeg.’ Dat zie ik als pure tijdswinst.
Van tevoren dacht ik: dit gaat me extra tijd kosten en patiënten blijven terugkomen met vragen. Maar dat is dus niet zo. En als ze wel terugkomen, dan heb ik een veel zinvoller gesprek. Het consult is juist effectiever. Met minder doen, help ik nu meer mensen beter.
Als huisarts vond ik dat ik altijd alles moest oplossen. Vaak had ik daar frustratie over, omdat ik dingen niet kón oplossen. Maar nu heb ik een tool in handen waardoor ik er wel een constructief gesprek over kan hebben met mensen.
Praktisch toepassen in het spreekuur
Ik vul het spinnenweb eigenlijk nooit in tijdens het consult. Heel soms geef ik het iemand mee als huiswerk of wijs ik op de online versie. Wat ik vooral gebruik, zijn de oplossingsgerichte vragen. Die zijn inmiddels onderdeel van mijn eigen stijl geworden.
Het spinnenweb hangt wel zichtbaar in mijn spreekkamer. Voor sommige mensen is het visuele aspect belangrijk. Het helpt ze inzicht te krijgen in waar het niet goed gaat en waar juist wel. Sommige mensen zien dan dat het minder slecht met ze gaat dan ze dachten. Voor anderen is het een manier om vooruitgang te zien. Het spinnenweb wordt dan een monitoringsinstrument.
Samenwerking met de assistenten
Soms ontstaat er vanzelf ruimte voor Positieve Gezondheid, bijvoorbeeld als iemand komt voor een kleine klacht. De tijd die ik overhoud gebruik ik dan om een paar verdiepende vragen te stellen.
Wat ook veel voorkomt, is dat de doktersassistenten al een dubbel consult hebben ingepland als ze denken dat dat nodig is. Dat doen zij heel goed. In het kader van het programma Meer Tijd Voor de Patiënt hebben ze de training Positieve Gezondheid gevolgd. Zij gebruiken de vragen bij het triëren en merken snel genoeg of iemand daar voor openstaat.
Geschikt voor (bijna) iedereen
Ik gebruik elementen van Positieve Gezondheid vrijwel dagelijks. Het is geschikt voor bijna iedereen. Ook mensen met lage gezondheidsvaardigheden. Vooral mensen met GGZ-problematiek hebben er veel aan. Alleen bij echt acute klachten, zoals een gebroken teen, is het niet passend.
Dezelfde taal
Wat mij blij maakt, is dat ook andere zorgprofessionals ermee werken. Als je allemaal dezelfde taal spreekt, begrijpt de patiënt jou beter — en wij elkaar ook. Dat voorkomt tegenstrijdige adviezen. Het is niet helpend als ik samen met de patiënt besluit lage rugklachten even te laten rusten, en een fysiotherapeut zegt vervolgens: ‘Het is versleten, neem maar pijnstillers.’ Dan werk je elkaar tegen.
Houd het laagdrempelig
Je moet Positieve Gezondheid vooral laagdrempelig houden. Ook wij als zorgverleners hebben uitleg nodig, maar dat geldt ook voor de patiënt. Maak er geen ‘groot ding’ van. Je hoeft niet meteen een dubbel consult te plannen of het hele spinnenweb door te nemen.
Je kunt ook steeds een klein onderdeel van Positieve Gezondheid verweven in een regulier consult, verspreid over meerdere momenten. Gebruik het op jouw manier en op het moment dat het past.”
Positieve Gezondheid is een van de gekozen MTVP-interventies. Bekijk de MTVP-webpagina voor meer informatie.